retour à la table des matières du dictionnaire

DICTONNAIRE BAILLY

LETTRE  BETA

Oeuvre numérisée par Marc Szwajcer et mise en page par Philippe Remacle

601 - 724

βράχεα  à βώτωρ

βιάω-ῶ  à Βράχεα   γαμμα

 

 

βραχέα
βραχέως

βραχιονιστήρ
βράχιστο

βραχιων
Βραχμᾶνες
βράχος

βραχύβιος
βραχύκωλος
βραχυλογέω-ῶ
βραχυλογία
βραχυλόγος

βραχύνω

βραχυόνειρος
βραχύπορος

βραχύς

βραχύστομος
βραχύτατος, βραχύτερος
βραχύτης
βραχύτονος
βταχυχρόνιος

*βράχω
βρεκεκεκέξ
βρέμω

βρενθύομαι

Βρεντεσῖνος
Βρεντέσιον

βρετας

Βρεττανία

Βρεττανικός

Βρεττανοί
Βρεττία
Βρέττιος

βρέφος

βρεφύλλιον

βρεχμός
βρέχω
βρι
βριαρος

Βριάρεως
βριαρός

βρίζω

βριήπυος
βρίθῃσι
βριθοσύνη

βριθύς
βρίθω
βριμ
ομαι-οῦμαι
Βρισεύς
Βρισηίς
 


 

βρομέω-ῶ
Βρόμιος
βρόμος
βροντάω-ῶ
βροντή
βρόντημα
βρότειος
βροτόεις

βροτοκτονέω-ῶ
βροτοκτόνος
βροτολοιγός

βροτός
βρότος

βροτοσκόπος
βροτοστυγή
βροτοφθόρος

βροτόω-ῶ

βρόχος
βρυάζω
βρυασμός
βρύκω
βρύον

βρυχάομαι-ῶμαι

βρύχημα

βρύχιος
βρύω

βρυώδης
βρωθήσομαι

βρῶμά
βρωμάομαι-ῶμαι
βρώμη
βρώμησις
βρώξω
βρώσιμος
βρῶσις
βρωτήρ
βρωτικός

βρωτός
βρωτύς
Βυβάσσιος
βύβλινος
Βύβλινος

βύβλος
Βυζάντιον
βύζην

βύθιος

βυθός
βύκτης
βύρσα

β
υρσοδεψέω-ῶ

 

βυρσοπαγής
βύσσινος

βυρσοδομεύω

βυσσόθεν
βυσσός

βυσσόφρων

βύω

βῶ

βωθέω

βωκκαλίς
βωλά
βῶλος

Βωμιῆς

βωμις

βωμοειδής
βωμολοχεύομαι
βωμολοχία
βωμολόχος

βωμός
βῶσαι, βώσας

βῶσι

βωστρέω-ῶ

βωτιάνειρα

βώτωρ


 

 

 

 

 

 

βραχέα, fém. ion. de βραχύς.

βραχέως, adv. 1 de courte durée || 2 brièvement, en peu de mots || Cp. βραχύτερα, sup. βραχύτατον [βραχύς].

βραχιονιστήρ, ῆρος (ὁ) bracelet [βραχίων].

βράχιστος, sup. de   βραχύς.

βραχιων, ονος (ὁ) bras; πρυμνὸς βρ. IL. le haut du bras, l'épaule.

Βραχμᾶνες, ων (οἱ) les Brachmanes ou Brahmanes, prêtres indiens.

βράχος, εος-ους (τὸ) (seul. plur. βραχέα, p. contr. βράχη) bas-fonds, écueils.

βραχύβιος, ος, ον, dont la vie est courle [βρ. βίος].

βραχύκωλος, ος, ον, dont les membres sont courts, t. de rhét. en parl. de périodes [βρ. κῶλος].

βραχυλογέω-ῶ, parler brièvement, dire en peu de mots [βραχύλογος].

βραχυλογία, ας (ἡ) brièveté dans le discours ou le style [βραχυλόγος]

βραχυλόγος, ος, ον, qui s'exprime brièvement, concis, laconique Il Cp. -ώτερος [βρ. λέγω].

βραχύνω (f. υννῶ) prononcer une syllabe comme brève, abréger, acc. [βραχύς].

βραχυόνειρος, ος, ον: 1 qui a peu de songes ou des songes courts || 2 qui est un songe de courte durée [β. ὄνειρος].

βραχύπορος, ος, ον : 1 dont le passage est, court || 2 dans une passe étroite [β. πόρος].

βραχύς, εῖα, ύ, court: 1 en parl, de l'espace: βρ. ὁδός, court chemin, court trajet, βρ. φάλαγξ, ΧΕΝ. ligne de bataille peu profonde; adv. βραχύ ou ἐπὶ βραχύ, à courte distance; βρ. τεῖχος, THC. mur peu élevé || 2 en parl, de la durée: βρ. βίος, HDT. vie courte; βρ. χρόνος, ESCHL. temps court; ἐν βραχεί, PLAT. ou διὰ βραχέος, THC. en peu de temps; κατὰ βραχύ, peu à peu; βρ. λόγος, ESCHL. discours bref; ἐν βραχυτάτῳ, ΧΕΝ. en très peu de mots, très brièvement; t. de pros, bref || 3 en parl, du nombre, de la quantité: βραχέα φράσαι, SOPH. ne dire que peu de mots; διὰ βραχέων, PLAT, en peu de mots, brièvement || 4 en parl, de la qualité: petit, médiocre, humble: βρ. κέρδος, LYS. gain chétif; ἔργον βρ. ΧΕΝ. oeuvre sans importance; λόγοι βραχεῖς, SOPH. paroles insignifiantes; βρ. πρόφασις, EUR. prétexte vain; βραχὺ καὶ οὐδενὸς ἄξιον, THC. chose vaine et sans valeur || Cp. βραχύτερος, poét. βράσσων (ρ. *βράχθων); sup. βραχύτατος ou βράχιστος [cf. lat. brevis = *bregvis].

βραχύστομος, ος, ον, à bouche ou à ouverture étroite [β. στόμα].

βραχύτατος, βραχύτερος, v. βραχύς

βραχύτης, ητος (ἡ) 1 petitesse || 1. t. de pros. qualité d'une syllabe brève || 3 fig. insuffisance, défaut, manque [βραχύς].

βραχύτονος, ος, ον, tendu de court : σκόρπιος βρ. PLUT. scorpion (machine de siège) à courts faisceaux ou à cordes tordues, c. à d. trapu, surbaissé [βρ. τείνω].

βταχυχρόνιος, ος, ον, de peu de durée; τὸ βρ.. courte durée ¨βρ. χρόνος].

*βράχω (seul. ao. 2, 3 sg. ἔβραχε ou βράχε) 1 retentir, résonner || 2 craquer, grincer || 3 pousser un cri terrible [R. Βραχ, retentir].

βρεκεκεκέξ, onomatopée pour imiter le coassement des grenouilles.

βρέμω (seul. prés, et impf. ἔβρεμον) gronder, retentir || Moy. (seul, prés.) m. sign. [R. Βρεμ, gronder; cf. βρόμος, βροντή et lat. fremo].

βρενθύομαι (seul. prés, et impf. ἐβρενθυόμην) 1 se rengorger, faire le fier, le dédaigneux || 2 se fâcher.

Βρεντεσῖνος, ου (ὁ) habitant de Brundusium [Βρεντέσιον].

Βρεντέσιον, ου (τὸ)  = Brundusium (auj, Brindisi) Brindes, ville de Calabre.

βρετας (τὸ) statue de bois, idole grossière.

Βρεττανία, ας (ἡ) = lat. Britannia, Bretagne (la Grande-Bretagne).

Βρεττανικός, ή, όν = lat. Britannicus, a, um, de Bretagne (de Grande-Bretagne).

Βρεττανοί, ῶν (οἱ) = lat. Britanni, les Bretons (habitants de la Grande-Bretagne).

Βρεττία, ας (ἡ) le Bruttium, contrée de la Grande-Grèce.

Βρέττιος, α, ον, du Bruttium; οἱ Βρέττιοι, les habitants du Bruttium; d'où la région du Bruttium.

βρέφος, εος-ους (τὸ) 1 enfant ou petit d'animal encore dans le sein de sa mère || 2 enfant ou petit d'animal nouveau-né.

βρεφύλλιον, ου (τό)  tout petit enfant [βρέφος]

βρεχμός, οῦ (ὁ) sommet de la tête, où afflue la gourme des enfants [βρέχω].

βρέχω (impf. ἔβρεχον, f. réc. βρέξω, αο. ἔβρεξα, pf. inus.; pass. f. réc. βραχήσομαι, αο. ἐβρέχθην, αο. 2 ἐβράχην, pf. βέβρεγμαι) mouiller: I en plongeant dans un liquide (eau, vin, etc.): βρεχόμενοι πρὸς τὸν ὀμφαλόν, ΧΕΝ. mouillés jusqu'au nombril (soldats qui traversent un fleuve) || II en arrosant ou inondant, particul. 1 faire pleuvoir; impers, βρέχει, il pleut || 2 mouiller de sueur [R. Βρεχ, mouiller; cf. lot. rigare]

βρι-, préfixe marquant une idée de force ( ν. βριαρός, βριήπυος, etc.), et de même origine que la syllabe βαρ- des mots βάρος, βαρύς, etc.

βριαρος, α, ov, fort, vigoureux [R. Βρι, être fort; ν. βρίθω]

Βριάρεως, εω, εῳ, εων (ὁ) Briarée, géant à cent bras, défenseur des dieux contre les Titans; Βριάρεω στῆλαι, les colonnes de Briarée, anc. n. des colonnes d'Hercule ; ὁ γεωμετρικὸς Βρ.. le Briarée de la géométrie, n. donné à Archimède par Marcellus [βριαρός].

βριαρός, ά, όν, fort, vigoureux [R. Βρι, être fort; v. βρίθω].

βρίζω (seul. prés, et αο. ἔβριξα) être lourd, d'où être somno­lent, dormir; fig. être inerte, épais, lourd [βρίθω].

βριήπυος, ος, ον, qui crie d'une voix forte (Arès) [βρι-, ἠπύω].

βρίθῃσι., 3 sg. prés. sbj. épq. de βρίθω

βριθοσύνη, ης (ἡ) poids, lourd fardeau [βρίθω].

βριθύς, εῖα, ύ, lourd, pesant || Cp. βριθύτερος [cf. βρίθω]

βρίθω (f. βρίσω, αο. ἔβρισα, pf. βέβριθα; pass. seul, prés.) I intr. 1 abs. être lourd, être pesant; fi,g. ἔρις βεβριθυῖα, IL. la dis­corde accablante; en b. part, avoir du poids, être puissant: χειρὶ ἢ πλούτου βάθει, SOPH. par la force de son bras ou l'immensité (litt. la profondeur) de sa fortune; p. suite, l'emporter (sur qqn): ἐέδνοισι, OD. par le poids ou la richesse de ses présents; abs. être le plus fort, l'emporter, prévaloir (dans un combat) || 2 être alourdi, être chargé: σταφυλσι, IL. de grappes; καρπῷ, OD. de fruits; avec un gén.: σίτου, OD. être chargé de mets, en parl, de tables; ὑπὸ λαίλαπι βέβριθε χθών, IL. la terre est accablée sous le poids de l'ouragan || 3 p. suite, s'incliner, ou pencher par son propre poids || II tr. charger: τάλαντα, ESCHL. des balances; au pass. μήκων καρπῷ βριθομένη, IL. pavot chargé de son fruit || Moy. être lourd, être pesant: βριθόμενοι ἄξονες, ESCHL. lourds essieux [R. Βρι, être fort, pesant = Βαρ, de βάρος, βαρύς; cf. préf. βρι-].

βριμομαι-οῦμαι (seul. impf. 3 sg. ἐβριμοῦτο) gronder de colère contre, dat. [βρίθω].

Βρισεύς, έως, épq. ῆος (ὁ)) Brisée, roi des Léléges.

Βρισηίς, ίδος (ἡ,) Brisèïs (Briséïs), litt. fille de Brisée.

βρομέω-ῶ (seul. prés. et impf.) faire un bruit sourd, bourdonner [βρόμος].

Βρόμιος, ου (ὁ) 1 litt. le Frémissant, le Grondant (Bacchus) Il 2 p. suite, adj. du dieu  Bromios [βρόμος].

βρόμος, ου (ὁ) frémissement, grondement, pétillement du feu; grondement d'un ouragan [βρέμω].

βροντάω-ῶ (f. ησω) tonner, faire éclater le tonnerre, en pari. de Zeus [βροντή].

βροντή, ῆς (ἡ) 1 tonnerre || 2 état d'un homme frappé de la foudre, stupeur [βρέμω].

βρόντημα, ατός (τὸ) coup de tonnerre [βροντάω].

βρότειος, ος ou α, ov, et βρότεος, α, ον, des mortels, des hommes [βροτός].

βροτόεις, όεσσα, όεν, couvert de sang [βόοτος]

βροτοκτονέω-ῶ (seul. part. prés.) commettre un homicide [βτροτοκτόνο].

βροτοκτόνος, ος, ον, homicide, meurtrier (sacrifice) [βροτός, κτείνω].

βροτολοιγός, ός, όν, funeste aux mortels [βρ. λοιγός].

βροτός, ός, όν: Ι adj. mortel, mortelle: βροτὸς ἀνήρ, homme mortel; βροτοί ἄνδρες, hommes mortels || II subst. un mortel, un homme: βρ. θνητός, OD. un homme mort; fém. βροτός, une mortelle [pour *μβροτός, de *μροτός, de la R. Map ou Mop, mourir; cf. ἄ-μβροτος et lat. mortuus].

βρότος, ου (ὁ) sang qui coule d'une blessure.

βροτοσκόπος, ος, ον, qui surveille les mortels [βροτός, σκέπτομαι].

βροτοστυγής, ής, ές, odieux aux mortels [βρ. στυγέω].

βροτοφθόρος, ος, ον, qui fait périr les mortels [β φθείρω].

βροτόω-ῶ (seul. part. pf. pass. βεβροτωμένα) souiller de sang [βρότος].

βρόχος, ου (ὁ) lacet ou corde pour pendre ou étrangler.

βρυάζω (impf. ἐβρύαζον) se gonfler, grossir; fig. s'enfler, s'épanouir d'orgueil ou de plaisir [βρύω].

βρυασμός, οῦ (ὁ) volupté [βρυάζω].

βρύκω (impf. ἔβρυκον, f. βρύξω, αο. ἔβρυξα, pf. inus.) ronger, mordre.

βρύον, ου (τὸ) mousse: 1 mousse marine || 2 mousse d'arbre, lichen; d'où végétation parasite [βρύω]

βρυχάομαι-ῶμαι. (impf. ἐβρυχώμην, f. inus., ao. ἐβρυχήθην, ao. moy. rec. ἐβρυχησάμην, pf. βέβρυχα au sens du pres.) rugir ou mugir [R. Βρυχ, rugir].

βρύχημα, ατος (τὸ) cri de fureur, hurlement de douleur [βρυχάομαι].

βρύχιος, a ou ος, ον: 1 qui est au fond ou sous la surface de la mer: ἅλμην βρύχιον παίειν, ESCHL. frapper l'eau de la mer sous la surface, en parl, de rames || 2 p. anal, qui est sous terre: βρυχια ἠχὼ βροντάς, ESCHL. bruit souterrain du tonnerre [cf. βρυχάομαι].

βρύω (seul, prés., impf. ἔβρυον et fut. βρύσω) sourdre avec force, pousser en abondance; βρύων θαλλός, SOPH. branche qui se couvre de bourgeons; βρ. ἄνθεί, IL. se couvrir de fleurs; avec le gén. χῶρος βρύων δάφνης, ἑλάας, ἀμπέλου, SOPH. pays couvert de lauriers, d'oliviers, de vigne; fig. ἀγαθοῖσι βρ. ESCHL. regorger de biens; θράσει βρ. ESCHL. déborder d'audace [R. Βρυ, se couvrir de végétation].

βρυώδης, ης, ες, couvert de mousse, moussu [βρύον, -ωδης].

βρωθήσομαι , c βιβρώσκω.

βρῶμά, ατός (τὸ) nourriture, aliment [βιβρώσκω].

βρωμάομαι-ῶμαι, braire.

βρώμη, ης (ἡ) nourriture [βιβρώσκω].

βρώμησις, εως (ἡ) braiment [βρωμάομαι].

βρώξω, ν. βιβρώσκω.

βρώσιμος, ος, ον, qu'on peut manger, mangeable [βιβρώσκω]

βρῶσις, εως (ἡ) 1 nourriture solide, nourriture || 2 action de manger [βιβρώσκω].

βρωτήρ, ῆρος (ὁ) qui dévore, qui consume [βιβρώσκω].

βρωτικός, ή, όν: 1 vorace || 2 corrosif [βιβρώσκω].

βρωτός, ή, όν, mangeable; τὸ βρωτόν, XÉN. nourriture solide [adj. verb. de βιβρώσκω].

βρωτύς, ύος (ἡ) action de manger [βινρώσκω].

Βυβάσσιος, α, ον, de Bybassos, ville de Carie.

βύβλινος, η, ον, fait avec des fibres ou des lamelles de papyrus [βύβλος].

Βύβλινος, η, ον et Βύβλιος, α, ον, de Byblos, en Egypte ou en Phénicie.

βύβλος, ου (ἡ) 1 papyrus, plante d'Egypte || 2 objet fabriqué avec des lamelles ou des fibres de papyrus; particul. au plur. feuilles ou lamelles de papyrus servant de tablettes pour écrire, d'où livre.

Βυζάντιον, ου (τὸ) Byzance (auj. Constantinople) ville de Thrace, sur le Bosphore.

βύζην, adv. en masse, en tas [βύω].

βύθιος, α ou ος, ον, qui est au fond, enfoncé, profond; p. anal. βὺθιον φθέγγεσθαι, PLUT. parler d'une voix profonde [βυθός].

βυθός, οῦ (ὁ) 1 fond: ἐκ βυθοῦ κηκῖον αἵμα, SOPH. sang qui sort du fond d'une plaie || 2 abs. fond de la mer, fond de l'eau || 3 abîme, en gén.; fig. βυθὸς ἀθεότητος, PLUT, abîme d'impiété, c. à d. impiété profonde [cf. βαθύς, βάθος].

βύκτης, ου, adj. m. mugissant (vent) [βυζω, crier, en parl, du hibou (βύας)].

βύρσα, ης (ἡ) peau apprêtée, cuir.

βυρσοδεψέω-ῶ, préparer le cuir, ètre corroyeur ou tanneur [βύρσα, δέψω]

βυρσοπαγής, ής, ές, fait de peau, litt. où l'on a fixé de la peau (tambour) [βύρσα, (πήγνυμι].

βύσσινος, η, ον, fait du lin le plus fin [βύσσος]

βυρσοδομεύω,(f. εύσω) bâtir au fônd (de son esprit ou de son coeur). c. à d. machiner secrètement, d'ord. en mauv. part : κακά, OD. de mauvais desseins; μύθους, OD. méditer de mauvaises paroles [βυρσός, δομεύω].

βυσσόθεν, adv. du fond de la mer [βυσσός, -θεν].

βυσσός, οῦ (ὁ) fond, particul. de la mer [ion. c. βυθός].

βυσσόφρων, ων, ον, gén. ονος, à l'esprit profond ou mystérieux [βυσσός, φρήν].

βύω (seul, prés., αο. ἔβυσα, pf. pass. βέβυσμαι et pi. q. pf. ἐβεβύσμην) bourrer, remplir; au pass. être bourré ou rempli de, gén. ou dat.

βῶ, sbj. ao. 2 de βαίνω.

βωθέω, ion. c βοηθέω

βωκκαλίς, ίδος (ἡ) sorte d'oiseau de l'Inde.

βωλά, dor. c. βουλή.

βῶλος, ου (ἡ, qqf. ὁ) 1 motte de terre || 2 masse en forme de motte, boule [βάλλω].

Βωμιῆς, έων (ὁι) habitants des collines Bômes (Bwµoi) en Etolie.

βωμις, ίδος (ἡ) petit autel [dim. de βωμός].

βωμοειδής, ής, ές, semblable à un autel [βωμός, εἶδος].

βωμολοχεύομαι et βωμολοχέω-ῶ, faire le bouffon [βωμολόχος].

βωμολοχία, ας (ἡ) moquerie bouffonne, mauvaise plaisanterie [βωμολόχος].

βωμολόχος, ου (ὁ, ἡ) litt. qui se tient aux aguets près de l'autel; d'où : 1 mendiant Il 2 charlatan, bouffon; τὸ βωμολόχον, PLUT, bouffonnerie [βωμός, λόχος].

βωμός, ου (ὁ) plate-forme élevée; d'où: 1 estrade || 2 piédestal, socle (de statue) || 3 d'ord. autel [R. Ba; cf. βήμα, etc.].

βῶσαι, βώσας, inf. et part. ao. ion. et épq. de βοάω

βῶσι, 3 pl. sbj. ao. 2 de  βαίνω

βωστρέω-ῶ (f. ησω) appeler à grands cris, appeler au secours, acc. [βοάω].

βωτιάνειρα, ας, adj.. nourrice de héros (la Phthie) [βόσκω, ἀνήρ].

βώτωρ, ορος (ὁ) pâtre [βόσκω; cf. βοτήρ].