Diels

HERMANN DIELS

 

DIE FRAGMENTE DER VORSOKRATIKER

26 HIPPON.

 

25 Ion de Chios. 27 Phaléas et Hippodamos

Hippon

 

26.  HIPPON. 

A 1 /1 = Iamblichos, De vita Pythagorica 36, 267

Σάμιοι Μέλισσος ... ῞Ελωρις, ῞Ιππων.

A 1 /2 = Censorinus 5, 2

Hipponi vero Metapontino sive ut Aristoxenus auctor est (fr. 38; FHG II, 282) Samio ...

A 1 /3 = Sextos Empeirikos, Pyrrhoniae hypotheses III, 30; p. 341

... δὲ ὁ ῾Ρηγῖνος.

A 2 /1 = Scholia Aristophan. Ven. ad. Nub. 94n. (sic Av. 1001)

ψυχῶν σοφῶν τοῦτ᾿ ἔστι φροντιστήριον.
ἐνταῦθ᾿ ἐνοικοῦσ᾿ ἄνδρες, οἳ τὸν οὐρανόν
λέγοντες ἀναπείθουσιν ὡς ἔστιν πνιγεύς,
κἄστιν περὶ ἡμᾶς οὗτος, ἡμεῖς δ᾿ ἄνθρακες.

ταῦτα δὲ πρότερος Κρατῖνος ἐν Πανόπταις δράματι (fr. 155 Kock) περὶ ῞Ιππωνος τοῦ φιλοσόφου κωμωιδῶν αὐτὸν λέγει.

A 2 /2 = Scholia Clem. Protrept. IV, 103 Klotz

τοῦ δὲ ῞Ιππωνος καὶ αὐτοῦ ὡς ἀσεβοῦς γενομένου μέμνηται ὁ Κρατῖνος.

A 3 = Hippolytos, Refutatio I, 16 (= D. 566, W. 18)

῞Ιππων δὲ <ὁ> ῾Ρηγῖνος ἀρχὰς ἔφη ψυχρὸν τὸ ὕδωρ καὶ θερμὸν τὸ πῦρ. γεννώμενον δὲ τὸ πῦρ ὑπὸ ὕδατος κατανικῆσαι τὴν τοῦ γεννήσαντος δύναμιν συστῆσαί τε τὸν κόσμον. τὴν δὲ ψυχὴν ποτὲ μὲν ἐγκέφαλον λέγει, ποτὲ δὲ ὕδωρ· καὶ γὰρ τὸ σπέρμα εἶναι τὸ φαινόμενον ἡμῖν ἐξ ὑγροῦ, ἐξ οὗ φησι ψυχὴν γίνεσθαι.

A 4 = Simplikios, In Aristotelis physicorum libros commentaria 23, 22

Θαλῆς ... καὶ ῞Ιππων, ὃς δοκεῖ καὶ ἄθεος γεγονέναι, ὕδωρ ἔλεγον τὴν ἀρχὴν ἐκ τῶν φαινομένων κατὰ τὴν αἴσθησιν εἰς τοῦτο προαχθέντες ...

A 5 = Sextos Empeirikos, Pyrrhoniae hypotheses III, 30; IX, 361

῞Ιππων δὲ ὁ ῾Ρηγῖνος πῦρ καὶ ὕδωρ.

A 6 /1 = Alexandros, In Aristotelis metaphysica commentaria 26, 21

῞Ιππωνα ἱστοροῦσιν ἀρχὴν ἁπλῶς τὸ ὑγρὸν ἀδιορίστως ὑποθέσθαι οὐ διασαφήσαντα πότερον ὕδωρ ὡς Θαλῆς ἢ ἀὴρ ὡς ᾿Αναξιμένης καὶ Διογένης.

A 6 /2 = Ióannés Diakonos, Alleg. in Hes. Theog. 116

ὁ δὲ τὴν γῆν (ἀρχὴν ἔθετο) ὡς ῞Ιππων ὁ ἄθεος.

A 7 = Aristotelés, Metaphysica I, 3; p. 984a3 (po Thalétovi A 12)

῞Ιππωνα γὰρ οὐκ ἄν τις ἀξιώσειε θεῖναι μετὰ τούτων διὰ τὴν εὐτέλειαν αὐτοῦ τῆς διανοίας.

A 8 /1 = Kléméns Alexandrijský, Protrepticus 24

θαυμάζειν ἔπεισί μοι, ὅτωι τρόπωι Εὐήμερον τὸν ᾿Ακραγαντῖνον καὶ Νικάνορα τὸν Κύπριον καὶ ῞Ιππωνα καὶ Διαγόραν τὸν Μήλιον τόν τε Κυρηναῖον ἐπὶ τούτοις ἐκεῖνον (ὁ Θεόδωρος ὄνομα αὐτῶι) καί τινας ἄλλους συχνοὺς σωφρόνως βεβιωκότας καὶ καθεωρακότας ὀξύτερόν που τῶν λοιπῶν ἀνθρώπων τὴν ἀμφὶ τοὺς θεοὺς τούτους πλάνην ἀθέους ἐπικεκλήκασιν.

A 8 /2 = Ióannés Filoponos, De anima 88, 23

οὗτος ἄθεος ἐπεκέκλητο δι᾿ αὐτὸ τοῦτο, ὅτι τὴν τῶν πάντων αἰτίαν οὐδενὶ ἄλλωι ἢ τῶι ὕδατι ἀπεδίδου.

A 9 = Alexandros, In Aristotelis metaphysica commentaria 462, 29 M. Hayduck

῞Ιππων μὲν πρότερον ὁ ἄθεος ἐπικληθείς (οὐδὲν γὰρ οὗτος παρὰ τὰ αἰσθητὰ εἶναι ἀπεφήνατο).

A 10 /1 = Aetios IV, 3, 9 (= D. 388)

῞Ιππων ἐξ ὕδατος τὴν ψυχήν.

A 10 /2 = Aristotelés, De anima I, 2; p. 405b2

τῶν δὲ φορτικωτέρων καὶ ὕδωρ τινὲς ἀπεφήναντο, καθάπερ ῞Ιππων· πεισθῆναι δ᾿ ἐοίκασιν ἐκ τῆς γονῆς, ὅτι πάντων ὑγρά. καὶ γὰρ ἐλέγχει τοὺς αἷμα φάσκοντας τὴν ψυχήν, ὅτι ἡ γονὴ οὐχ αἷμαῥ ταύτην δ᾿ εἶναι τὴν πρώτην ψυχήν.

A 10 /3 = Aristotelés, De anima I, 2; p. 405b 24

ὅσοι δ᾿ ἐναντιώσεις ποιοῦσιν ἐν ταῖς ἀρχαῖς, καὶ τὴν ψυχὴν ἐκ τῶν ἐναντίων συνιστᾶσιν· οἱ δὲ θάτερον τῶν ἐναντίων, οἷον θερμὸν ἢ ψυχρὸν ἤ τι τοιοῦτον ἄλλο, καὶ τὴν ψυχὴν ὁμοίως ἕν τι τούτων τιθέασιν· διὸ καὶ τοῖς ὀνόμασιν ἀκολουθοῦσιν· οἱ μὲν γὰρ τὸ θερμὸν λέγοντες, ὅτι διὰ τοῦτο καὶ τὸ ζῆν ὠνόμασται, οἱ δὲ τὸ ψυχρὸν διὰ τὴν ἀναπνοὴν καὶ τὴν κατάψυξιν καλεῖσθαι ψυχήν.

A 10 /4 = Ióannés Philoponos, In Aristotelis libros De anima commentaria, XV, 92 M. Hayduck = St. 92, 2

θάτερον τῶν ἐναντίων τίθεται ῞Ιππων καὶ ῾Ηράκλειτος, ὁ μὲν τὸ θερμόν· πῦρ γὰρ τὴν ἀρχὴν εἶναι· ὁ δὲ τὸ ψυχρόν, ὕδωρ τιθέμενος τὴν ἀρχήν. ἑκάτερος οὖν τούτων, φησί, καὶ ἐτυμολογεῖν ἐπιχειρεῖ τὸ τῆς ψυχῆς ὄνομα πρὸς τὴν οἰκείαν δόξαν, ὁ μὲν λέγων διὰ τοῦτο ζῆν λέγεσθαι τὰ ἔμψυχα παρὰ τὸ ζεῖν, τοῦτο δὲ τοῦ θερμοῦ, ὁ δὲ ψυχὴν κεκλῆσθαι ἐκ τοῦ ψυχροῦ, ὅθεν ἔχει τὸ εἶναι, παρὰ τὸ αἰτίαν ἡμῖν γενέσθαι τῆς διὰ τῆς ἀναπνοῆς ψύξεως. ἐπεὶ γὰρ ἡ μὲν ζωὴ ἐκ τῆς ψυχῆς ὑπάρχει, ἡ δὲ ψυχὴ ἐκ ψυχροῦ (ἐξ ὕδατος γάρ), διὰ τοῦτο δεῖ τῆς ἀναπνοῆς κολαζούσης τῆι ψύξει τὸ περικάρδιον θερμὸν καὶ οὐκ ἐώσης τῆς ψυχικῆς δυνάμεως ἐπικρατέστερον γενέσθαι, λέγω δὴ τῆς ψυχρᾶς.

A 11 = Menoniis eclogae 11, 22 = Anonymi Londinensis ex Aristotelis iatricis Menoniis et aliis medicis eclogae (Suppl. Aristot. III, 1, 17), ed. Reimer

῞Ιππ<ων> (vel ῾Ιππ<ῶναξ>) δὲ ὁ Κροτωνιάτης οἴεται ἐν ἡμῖν οἰκείαν εἶναι ὑγρότητα, καθ᾿ ἣν καὶ αἰσθανόμεθα καὶ ἧι ζῶμεν· ὅταν μὲν οὖν οἰκείως ἔχηι ἡ τοιαύτη ὑγρότης, ὑγιαίνει τὸ ζῶιον, ὅταν δὲ ἀναξηρανθῆι, ἀναισθητεῖ δὲ τὸ ζῶιον καὶ ἀποθνήισκει. διὰ δὴ τοῦτο οἱ γέροντες ξηροὶ καὶ ἀναίσθητοι, ὅτι χωρὶς ὑγρότητος· ἀναλόγως δὴ τὰ πέλματα ἀναίσθητα, ὅτι ἄμοιρα ὑγρότητος. καὶ ταῦτα μὲν ἄχρι τούτου φησίν. ἐν ἄλλωι δὲ βυβλίωι αὑτὸς ἀνὴρ λέγει τὴν κατωνομασμένην ὑγρότητα μεταβάλλειν δι᾿ ὑπερβολὴν θερμότητος καὶ δι᾿ ὑπερβολὴν ψυχρότητος καὶ οὕτως νόσους ἐπιφέρειν, μεταβάλλειν δέ φησιν αὐτὴν ἢ ἐπὶ τὸ πλεῖον ὑγρὸν ἢ ἐπὶ τὸ ξηρότερον ἢ ἐπὶ τὸ παχυμερέστερον ἢ ἐπὶ τὸ λεπτομερέστερον ἢ εἰς ἕτερα, καὶ τὸ αἴτιον οὕτως νοσολογεῖ, τὰς δὲ νόσους τὰς γινομένας οὐχ ὑπαγορεύει.

A 12 = Censorinus 5, 2

Hipponi ... ex medullis profluere semen videtur idque eo probari, quod post admissionem pecudum, si quis mares interimat, medullas utpote exhaustas non reperiat.

A 13 = Aetios V, 5, 3 (= D. 418)

῞Ιππων προΐεσθαι μὲν σπέρμα τὰς θηλείας οὐχ ἥκιστα τῶν ἀρρένων, μὴ μέντοι εἰς ζωιογονίαν τοῦτο συμβάλλεσθαι διὰ τὸ ἐκτὸς πίπτειν τῆς ὑστέρας· ὅθεν ἐνίας προΐεσθαι πολλάκις δίχα τῶν ἀνδρῶν σπέρμα καὶ μάλιστα τὰς χηρευούσας. (καὶ εἶναι τὰ μὲν ὀστᾶ παρὰ τοῦ ἄρρενος, τὰς δὲ σάρκας παρὰ τῆς θηλείας.)

A 14 /1 = Aetios V, 7, 3 (= D. 419)

῾Ιππῶναξ παρὰ τὸ συνεστὸς καὶ ἰσχυρὸν ἢ παρὰ τὸ ῥευστικόν τε καὶ ἀσθενέστερον σπέρμα (ἄρρενα καὶ θήλεα γίνεσθαι).

A 14 /2 = Censorinus 6, 4

ex seminibus autem tenuioribus feminas, ex densioribus mares fieri Hippon adfirmat.

A 14 /3 = Aetios V, 7, 7 (= D. 420)

῾Ιππῶναξ· εἰ μὲν ἡ γονὴ κρατήσειεν, ἄρρεν, εἰ δ᾿ ἡ τροφή, θῆλυ.

A 15 = Censorinus 6, 1

Hippon vero caput, in quo est animi principale (primum crescere).

A 16 /1 = Censorinus 9, 2

Hippon qui diebus LX infantem scribit formari et quarto mense carnem fieri concretam quinto ungues capillumve nasci septimo iam hominem esse perfectum.

A 16 /2 = Censorinus 7, 2

Hippon Metapontinus a septimo ad decimum mensem nasci posse aestimavit. nam septimo partum iam esse maturum eo quod in omnibus numerus septenarius plurimum possit, siquidem septem formemur mensibus additisque alteris recti consistere incipiamus et post septimum mensem dentes nobis innascantur idemque post septimum cadant annum, quarto decimo autem pubescere soleamus. sed hanc a septem mensibus incipientem maturitatem usque ad decem perductam ideo quod in aliis omnibus haec eadem natura est, ut septem mensibus annisve tres aut menses aut anni ad consummationem accedant: nam dentes septem mensum infanti nasci et maxime decimo perfici mense, septimo anno primos eorum excidere, decimo ultimos, post quartum decimum annum nonnullos, sed omnes intra septimum decimum annum pubescere.

A 17 = Censorinus 6, 3

at Diogenes (64 A 25) et Hippon existimarunt esse in alvo prominens quiddam, quod infans ore adprehendat <et> ex eo alimentum ita trahat, ut, cum editus est, ex matris uberibus.

A 18 = Censorinus 6, 9

sequitur de geminis, qui ut aliquando nascantur, modo seminis fieri Hippon ratus <est>. id enim cum amplius est quam uni satis fuit, bifariam deduci.

A 19 /1 = Theofrastos, Historia plantarum I, 3, 5

πᾶν γὰρ ἄγριον καὶ ἥμερόν φησιν ῞Ιππων γίνεσθαι τυγχάνον ἢ μὴ τυγχάνον θεραπείας, ἄκαρπα δὲ καὶ κάρπιμα καὶ ἀνθοφόρα καὶ ἀνανθῆ παρὰ τοὺς τόπους καὶ τὸν ἀέρα τὸν περιέχοντα, τὸν αὐτὸν δὲ τρόπον καὶ φυλλοβόλα καὶ ἀείφυλλα.

A 19 /2 = Theofrastos, Historia plantarum III, 2, 2

καίτοι φησὶν ῞Ιππων ἅπαν καὶ ἥμερον καὶ ἄγριον εἶναι, καὶ θεραπευόμενον μὲν ἥμερον, μὴ θεραπευόμενον δὲ ἄγριον, τῆι μὲν ὀρθῶς λέγων τῆι δὲ οὐκ ὀρθῶς. ἐξαμελούμενον γὰρ ἅπαν χεῖρον γίνεται καὶ ἀπαγριοῦται, θεραπευόμενον δὲ οὐχ ἅπαν βέλτιον, ὥσπερ εἴρηται.

Fragmenta DK 38 B

B 1 = Schol. Homer. Genev. p. 197, 19 Nicole (ad Il. 21, 195)

ἀλλ᾿ οὐκ ἔστι Διὶ Κρονίωνι μάχεσθαι·
τῶι οὐδὲ κρείων ᾿Αχελώιος ἰσοφαρίζει
οὐδὲ βαθυρρείταο μέγα σθένος ᾿Ωκεανοῖο,
ἐξ οὗ περ πάντες ποταμοὶ καὶ πᾶσα θάλασσα
καὶ πᾶσαι κρῆναι καὶ φρείατα μακρὰ νάουσιν.

Κράτης δὲ ἐν β τῶν ῾Ομηρικῶν δεικνύς, ὅτι ᾿Ωκεανὸς Μεγάλη θάλασσα· ταῦτα γάρ, φησίν, μόνως ἂν ἁρμόττοι ῥηθῆναι περὶ τῆς ἐκτὸς θαλάσσης, ἣν ἔτι καὶ νῦν οἱ μὲν Μεγάλην θάλατταν, οἱ δὲ ᾿Ατλαντικὸν πέλαγος, οἱ δὲ ᾿Ωκεανὸν προσαγορεύουσιν. ποταμὸς δὲ ποῖος ἂν δύναιτο ταύτην ἔχειν τὴν δύναμιν; καίτοι γ᾿ ἔνιοι ἐξαιροῦντες τὸν περὶ τοῦ ᾿Ωκεανοῦ στίχον (195) τῶι ᾿Αχελώιωι περιτιθέασι ταῦτα, ὃς οὐχ ὅτι τῆς θαλάσσης μείων ἐστίν, ἀλλὰ καὶ τῶν ἐν αὐτῆι κόλπων, λέγω δὴ Τυρρηνικοῦ <καὶ> ᾿Ιονίου. εἶπε δὲ τοῖς τρισίν (195-197), φησίν, ὅ τι καὶ οἱ μετὰ ταῦτα φυσικοὶ συνεφώνησαν, τὸ περιέχον τὴν γῆν κατὰ τὸ πλεῖστον μέρος ὕδωρ ᾿Ωκεανὸν εἶναι, ἐξ οὗπερ τὸ πότιμον. ῞Ιππων·

τὰ γὰρ ὕδατα πινόμενα πάντα ἐκ τῆς θαλάσσης ἐστίν· οὐ γὰρ δή που τὰ φρέατα βαθύτερα ἢ ἡ θάλασσά ἐστιν ἐξ ὧν πίνομεν· οὕτω γὰρ οὐκ <ἂν> ἐκ τῆς θαλάσσης τὸ ὕδωρ εἴη, ἀλλ᾿ ἄλλοθέν ποθεν. νῦν δὲ ἡ θάλασσα βαθυτέρα ἐστὶ τῶν ὑδάτων. ὅσα οὖν καθύπερθεν τῆς θαλάσσης ἐστί, πάντα ἀπ᾿ αὐτῆς ἐστιν. οὕτως τὰ αὐτὰ εἴρηκεν ῾Ομήρωι.

B 2/ 1 = Kléméns Alexandrijský, Protrepticus 55, 1

οὐ νέμεσις τοίνυν οὐδὲ ῞Ιππωνι ἀπαθανατίζοντι τὸν θάνατον τὸν ἑαυτοῦ· ὁ ῞Ιππων. οὗτος ἐπιγραφῆναι ἐκέλευσεν τῶι μνήματι τῶι ἑαυτοῦ τόδε τὸ ἐλεγεῖον (Anth. L. I, 74 D.)·

῞Ιππωνος τόδε σῆμα, τὸν ἀθανάτοισι θεοῖσιν
ἶσον ἐποίησεν Μοῖρα καταφθίμενον.
Εὖ γε, ῞Ιππων, ἐπιδεικνύεις ἡμῖν τὴν ἀνθρωπίνην πλάνην.

B 2/ 2 = Alexandros, In Aristotelis metaphysica commentaria 27, 1 M. Hayduck

τοῦτο δὲ λέγοι ἂν (Aristotelés) περὶ αὐτοῦ, ὅτι ἄθεος ἦν· τοιοῦτο γὰρ καὶ τὸ ἐπὶ τοῦ τάφου αὐτοῦ ἐπίγραμμα·

῞Ιππωνος τόδε σῆμα, τὸν ἀθανάτοισι θεοῖσιν
ἶσον ἐποίησεν Μοῖρα καταφθίμενον.

B 3 = Athénaios, Deipnosophistae XIII, 610b (XIII, 91 Kaibel)

τοσαῦτα τοῦ Μυρτίλου ἑξῆς καταλέξαντος καὶ πάντων αὐτὸν ἐπὶ τῇ μνήμῃ θαυμασάντων ὁ Κύνουλκος ἔφη·

πουλυμαθημοσύνης, τῆς οὐ κενεώτερον οὐδέν, ῞Ιππων ἔφη ὁ ἄθεος (Bergk PL II, 259). ἀλλὰ καὶ ῾Ηράκλειτος ὁ θεῖός φησι (B 40)· πουλυμαθίη νόον (ἔχειν) οὐ διδάσκει.

B 4 = Claudianus Mamertus, De anima 7; p. 121, 14 Eng. H.

Metapontinus ex eadem schola Pythagorae praemissis pro statu sententiae suae insolubilibus argumentis de anima sic pronuntiat „longe aliud anima, aliud corpus est, quae corpore et torpente viget et caeco videt et mortuo vivit“.